Elk jaar is de redactie van Holland. Historisch Tijdschrift blij verrast door de hoeveelheid inzendingen van scripties van studenten die meedingen naar de felbegeerde Holland Scriptieprijs. Dit jaar werden er meer dan 20 scripties ingezonden. De kwaliteit van de bachelor- én masterscripties was ook nu weer zeer hoog. Na lang beraad kon de jury twee scripties als winnaars beoordelen. De beste masterscriptie, met de titel Pen, papier en polderdorpen. Een onderzoek naar de mate, rol en functie van geletterdheid op het platteland van het Rijnmondgebied,1695-1769 werd geschreven door Pascal Konings (Universiteit van Amsterdam). Dit jaar ontvangt Valerie Krisman (Universiteit van Amsterdam) de aanmoedigingsprijs voor beste bachelorscriptie, met de titel Een alledaags leven in een vervallen stad. Een analyse naar de vrouw in vroeg negentiende-eeuws Amsterdam door de ogen van Gerrit Lamberts. Lees hier het volledige juryrapport.

In 2017 vierde Nederland een politiek jubileum: de Grondwetsherziening van 1917 voorzag mannen boven de 25 jaar van algemeen kiesrecht en verving het districtenstelsel door evenredige vertegenwoordiging. 2019 markeert opnieuw een belangrijk moment in de Nederlandse politieke geschiedenis: dit jaar is het honderd jaar geleden dat Nederlandse vrouwen actief kiesrecht kregen. Dat wordt op allerlei manieren herdacht, onder andere in de vorm van symposia, tentoonstellingen en boeken. En nu met een Holland-themanummer. Bestel hier nummer 2019-2!

Op donderdag 24 januari vond de tweede dag van het symposium ‘Holland ontluikt‘ plaats, en deze stond geheel in het teken van multidisciplinair onderzoek naar het ontstaan van het graafschap. Zo blazen Robert Stein en Hans Mol met een onderzoeksproject naar de Hollandse hoven tussen ca. 900 en 1300 nieuw leven in de discussie over de economische en politieke betekenis van de Hollandse hoven.

Lees meer »

Redactioneel | Het ontstaan van het graafschap Holland
Naar een multidisciplinaire benadering

Historisch onderzoek van middeleeuws Holland vóór het jaar 1200 wordt sterk beperkt door de beschikbaarheid van bronnen. Traditioneel richtte het onderzoek zich op de paar oorkonden die uit die periode zijn overgeleverd, plus wat fragmenten uit (buitenlandse) kronieken en annalen. Lees meer »

Pas als we het perspectief van het slagveld verruilen voor dat van het dagelijks leven, wordt zichtbaar hoe diepgaand het leven van Nederlanders door die oorlog werd bepaald. In het Theo Thijssen Museum is tot en met 10 november 2018 de tentoonstelling Echo’s van de Groote Oorlog, schrijvers over 1914-1918 te zien. Lees meer »

Dienke Hondius, Vrije Universiteit Amsterdam

Vlakbij de hoofdstad van de staat New York, Albany, ligt langs de Hudson rivier Fort Crailo. Wie het nu bezoekt, vindt een huis van baksteen. Het is in 1707 gebouwd door Hendrick Van Rensselaer, kleinzoon van de Amsterdammer Kiliaen van Rensselaer, de eerste patroon van de kolonie Nieuw-Nederland. Het huidige New York City was toen Nieuw-Amsterdam en de hoofdstad, Albany, heette destijds Beverwijck.

Crailo is een van de vele prestigieuze huizen die door Nederlanders in Amerika is gebouwd. ‘Fort’ verwijst naar de eerste versterkingen aan de Hudson; het huidige gebouw is geen fort, maar verkeert nog wel grotendeels in de oorspronkelijke staat. Na de periode van Nederlands bestuur bleef Fort Crailo bekend als Nederlands erfgoed, en ook nu laat het de bezoeker daarvan iets ervaren.

In de antieke keuken in de kelder hebben lange tijd tot slaaf gemaakten gewerkt. Dit attendeert op het weinig bekende en nauwelijks onderzochte feit dat ook Hollanders en hun nazaten in Noord-Amerika slaven hielden, zij het niet zozeer op plantages, maar kleinschaliger, op boerderijen en in de huishouding. Niet voor niets is Fort Crailo ook opgenomen in de nieuwe Black Heritage Tour door de staat New York. De tour biedtzicht op historische verbanden aan weerszijden van de Atlantische Oceaan en nog verder, tot in Azië. Fort Crailo is vernoemd naar de toenmalige buitenplaats Crailo in het Hollandse Gooi. Ook dat huis was bezit van de familie Van Rensselaer. Op deze plek staat tegenwoordig nog een villa met de naam ‘Oud-Crailo’, en is het kantoor van mediapersoonlijkheid Linda de Mol.

In Nederlands New York waren de West-Indische Compagnie, Nederlandse families en Nederlandse kerken slaveneigenaren en betrokken bij de handel in tot slaaf gemaakte Afrikanen. De VOC was opdrachtgever van Henry Hudson, en uit VOC-gebieden zoals Madagascar werden tot slaaf gemaakten naar Nieuw-Nederland gebracht. De Nederlanders waren pioniers in de nieuwe kolonie en experimenteerden met arbeid. Dat deden ze tegelijkertijd ook in Batavia, op de Molukse eilanden Banda en Run, en in de Kaapkolonie. In 2017 was in Fort Crailo de tentoonstelling A Dishonorable Tradete zien over de Nederlandse slavenhandel. De staat New York beheert meer historische locaties die een verband met Nederland hebben. Historicus en erfgoedexpert Cordell Reaves adviseerde hetMapping Slaveryproject van de Vrije Universiteit, dat onlangs boek Dutch New York Histories / Verhalen van Nederlands New Yorkpubliceerde.

Meer informatie: https://parks.ny.gov/historic-sites/30/fees-rates.aspx

Verder lezen: Dienke Hondius, Nancy Jouwe, Dineke Stam en Jennifer Tosch, Dutch New York Histories / Verhalen van Nederlands New York: Connecting African, Native American and Slavery Heritage.Tweetalige gids. LM Publishers, Volendam 2017.

Anne Petterson verlaat na veel jaren trouwe dienst de redactie van Holland Historisch Tijdschrift. Zij won in 2008 de scriptieprijs en publiceerde haar artikel ‘Aardappelnood. Amsterdamse arbeiders en het socialisme tijdens het Aardappeloproer van 1917’. Dit smaakte naar meer, want vanaf het nummer 2011-3 werd Anne een vaste kracht. We zullen haar enthousiasme en harde werken ontzettend missen binnen de reactie, maar wensen Anne het allerbeste en veel succes met nieuwe uitdagingen!