De burcht van Leiden

Roosje Peeters

Midden in het centrum van Leiden ligt een eeuwenoude burcht. Deze bevindt zich op een strategisch punt: op de plek waar de Oude en de Nieuwe Rijn samenstromen. Reeds in de loop van de 9de en 10de eeuw is op deze locatie een motte opgeworpen, een kunstmatige heuvel, die werd gebruikt als toevluchtsoord in tijden van nood. Waar eerst houten gebouwen stonden, is waarschijnlijk in de 13de eeuw een tufstenen versterking aangelegd op bevel van de graven van Holland. In volgende eeuwen hebben verschillende verbouwingen, uitbreidingen en restauraties plaatsgevonden. Net zoals de jaarringen van een boom wijzen de verschillende steensoorten in de ringmuur op de ouderdom van het bolwerk en de verschillende stadia in haar bestaan.

Tegenwoordig is de burcht bijna volledig omgeven door een krans van woningen (die een prachtig uitzicht moeten hebben!) en slechts toegankelijk via een steeg en een poort. Al in de 14de eeuw is de burcht ingesloten door bebouwing en verliest zij haar eigenlijke militaire functie. Sindsdien heeft zij vele andere bestemmingen gekend. Zo is eind 17de eeuw een ware lusthof aangelegd in en rondom de burcht, compleet met doolhof, fontein, volière en hertenkamp. In de 21ste eeuw is daar geen spoor meer van te bekennen, maar de burcht is nog steeds een van de belangrijkste monumenten van Leiden en nog immer welbezocht. Studenten ontspannen in het gras op de heuvel en genieten van de avondzon. Toeristen lopen er langs de vele informatiebordjes en bewonderen de familiewapens van Leidse burggraven bij de poort. En menig Leidenaar beklimt met familie en vrienden de ringmuur om tussen de kantelen te genieten van het mooie uitzicht in alle richtingen.