Symposium | Overleven in Holland | 16 oktober 2015
In oktober 2015 verscheen het themanummer Overleven in Holland. Rondom dit nummer organiseerde Holland in samenwerking met Museum Boerhaave en het N.W. Posthumus Instituut een minisymposium waarin verscheidene manieren waarop men in het verleden heeft geprobeerd zich te verweren tegen de risico’s van het bestaan centraal stonden.
Overleven in Holland
Holland was in het verleden een atypische plaats om te leven. Mensen kwamen van heinde en verre op het gewest af, vestigden zich in voor hen vreemde steden, terwijl anderen als zeeman vertrokken naar Oost en West met achterlating van vrouw en kinderen. Voor Hollanders, gehuwd of ongehuwd, was het vaak een hele kunst om hoofd boven water te houden. Dat was ook al niet eenvoudig in een gewest waar sinds de late middeleeuwen nauwelijks graan werd verbouwd, en de belangrijkste voedingsmiddelen geïmporteerd moesten worden. Bovendien vormden in het sterk op de handel gerichte Holland laagconjunctuur en handelsblokkades een bedreiging voor de leefbaarheid. Door de combinatie van migratiestromen, familiestructuur en marktafhankelijkheid was overleven in Holland een uitdaging. Op allerlei niveaus werd Holland ondanks relatieve welvaart, continue armoede en gebrek ervaren. Over de diverse strategieën die mensen hanteerden om met plotselinge of langdurige tegenslagen en kwetsbaarheden om te gaan, zal dit symposium gaan.
Locatie
Het symposium vindt plaats in de Grote gehoorzaal van Museum Boerhaave (Lange Sint Agnietenstraat 10, 2312 WC Leiden). Dit is op tien minuten lopen van NS-station Leiden Centraal. Parkeren kan bij parkeerterrein Haagweg, waarvandaan een gratis shuttle busje naar het museum rijdt.
Programma
12.45 uur | Ontvangst |
13.00 uur | Welkomstwoord Museum Boerhaave |
13.15 uur | Roos van Oosten (Universiteit Leiden) – Overleven in de Hollandse, pre-industriële ‘Great Stink’ |
13.45 uur | Jaco Zuijderduijn (Universiteit Leiden) – Wie zal dat betalen? Een oude dag in het Leidse Caeciliagasthuis |
14.15 uur | Koffie- en theepauze |
14.30 uur | Jessica Dijkman (Universiteit Utrecht) – Het dagelijks brood. Omgaan met voedseltekorten op het platteland van Holland, 1500-1700 |
15.00 uur | Ariadne Schmidt en Jeannette Kamp (Universiteit Leiden) – See you in court? Recht en rechtsgebruik door ongehuwde moeders in Holland en Duitsland in de vroegmoderne tijd |
15.30 uur | Vragen en slotdiscussie |
15.50 uur | Presentatie Themanummer ‘Overleven in Holland’ van Holland Historisch Tijdschrift |
16.00 uur | Borrel |