Hollandse Podcast Parade #8

Podcast van VPRO voor NPO Radio 1| Serie Pension Idzerda (duur: 4 afleveringen)

Gesignaleerd door Christoph van den Belt

Een gedramatiseerde historische podcast over radiopionier Hanso Idzerda (1885-1944). Dat klinkt misschien niet aanlokkelijk, maar deze podcast stelt niet teleur. De aanleiding voor deze vierdelige podcastserie was 100 jaar radio. Hieraan is uitgebreid aandacht besteed, onder meer met de bundel De radio. Een cultuurgeschiedenis onder redactie van mediahistoricus Huub Wijfjes. Pension Idzerda vormt de ideale opwarmer om iets te leren over een fascinerend aspect van de mediahistorie.

Idzerda was een Friese dokterszoon die als jong ventje zat te dagdromen over techniek. In zijn eigen woorden: ‘Mijn fascinatie was vanaf het begin alles wat techniek was.’ Een nerd, zouden we nu zeggen. Hij volgde een technische opleiding in Duitsland. In 1913 was hij klaar en vestigde hij zich in Scheveningen. Daar hield hij zich bezig met de ontwikkeling van radiozend- en ontvangstapparatuur. Het leidde vanaf november 1919 tot de eerste radio-uitzendingen van Nederland.

Deze podcast is fascinerend. Vooral vanwege de unieke bron die centraal staat. De ontdekking ervan moet – vergeef me het cliché – een historische sensatie zijn geweest. Een van de podcastmakers vindt vier grammofoonplaten op Marktplaats. De data: 10 en 14 september 1944. Initialen ‘H.H. S.S. Idz.’ Hij koopt ze. Een gokje. Een bejaarde technicus kan het merendeel van het geluid terughalen. ‘En daar klonk de stem van Hanso Idzerda. Soms vaag. Soms vertroebeld door gekraak. Maar vaak heel goed verstaanbaar. En hij vertelde zijn leven.’ Onthullend, aangezien Idzerda geen persoonlijk archief heeft nagelaten.

De afleveringen draaien rondom deze bron. Je hoort Idzerda vertellen. Af en toe schiet op de achtergrond een V1 of V2 de lucht in richting Engeland. Een indrukwekkend geluid, Idzerda valt telkens stil op zo’n moment. Dat de afleveringen ook nog eens gedramatiseerd zijn, stoort echter niet. Het helpt om je aandacht erbij te houden. Tijdens het verhaal vertellen de makers over de unieke vondst (Marktplaats nota bene), over wat eraan ontbreekt, over hoe ze uitspraken interpreteren en waarom. En dat terwijl alleen zijn verhaal al volstrekt uniek is.

De podcastserie is te beluisteren via: https://www.vpro.nl/programmas/pension-idzerda.html