De jury van de Holland Scriptieprijs werd in 2020 wederom verrast door het grote aantal inzendingen van bachelor- en masterscripties. Daaronder bevonden zich verschillende scripties van uitstekende kwaliteit. Er was echter één scriptie die er met kop en schouders bovenuit stak en daarom door de jury unaniem als winnaar is aangewezen: de masterscriptie van Maroesjka Verhagen, getiteld In functie van een voedselketen. De wisselwerking tussen agro-ecosysteem en landbouwmodernisatie, de Beemster 1612-1799 en behaald aan de Universiteit van Amsterdam.

In haar scriptie onderzoekt Verhagen het agrarische ecosysteem van de Beemster, een droogmakerij in Noord-Holland waar vanaf begin van de 17de eeuw landbouw werd bedreven. In eerste instantie richtte men zich op akkerbouw, maar natuurlijke factoren zoals de bodem en het waterpeil bepaalden dat men zich in de Beemster moest specialiseren in de veeteelt. Verhagen kijkt bij haar onderzoek daarom specifiek naar de verhoudingen tussen de mens en diens natuurlijke omgeving, alsook andere organismen en natuurlijke factoren. Zij beargumenteert dat de landbouw die uiteindelijk werd bedreven in de Beemster niet uitsluitend het resultaat is geweest van menselijk handelen, maar tot stand kwam in een samenspel van mensen, dieren, het landschap, weersomstandigheden en andere natuurlijke factoren. Een ander belangrijk element in het onderzoek van Verhagen is landbouwmodernisatie, en welke impact dit had op het agro-ecosysteem van de Beemster. Verhagen laat daarbij vakkundig zien dat de boerenpraktijk en theoretische kennis over landbouw continu met elkaar verbonden zijn geweest: inzichten uit de praktijk beïnvloedden de theorie en vice versa.

Verhagen weet in haar scriptie klassiek bronnenonderzoek op bedreven wijze te combineren met nieuwe theoretische inzichten uit verschillende historische onderzoeksrichtingen, zoals milieugeschiedenis, disaster studies en mens-diergeschiedenis. Dat doet zij zeer deskundig, waarbij zij op natuurlijke wijze de koppeling weet te maken tussen enerzijds kleine details en bronvoorbeelden, en anderzijds bredere conclusies. Wat echter het meest in het oog springt, is de methode die Verhagen daarbij hanteert. Zij maakt gebruik van een ‘holistische aanpak’; het ecosysteem als geheel is onderwerp van studie. Met dit doel heeft zij elk hoofdstuk zelf geïllustreerd met een ‘Agro-Ecologisch Netwerk’: een schematisch overzicht waarin zij de verschillende (f)actoren weergeeft die een rol spelen in het ecosysteem van de Beemster. Daarbij maakt zij in één oogopslag de relaties tussen al deze factoren inzichtelijk: de verhoudingen tussen bijvoorbeeld mensen, dieren, landschap, gewassen, en weersomstandigheden.

Tot slot sprong deze scriptie eruit door de mooie en heldere schrijfstijl van Verhagen, die haar scriptie bijzonder plezierig maakte om te lezen. Zij wist haar heldere betoog bovendien te verrijken met bijpassende gedichten, citaten en afbeeldingen, die het onderwerp hielpen visualiseren. Dit, gecombineerd met de kwaliteit van haar onderzoek, maakt Verhagen de terechte winnaar van de Holland Scriptieprijs 2020. De jury wil haar dan ook van harte feliciteren!