Elk jaar is de redactie van Holland. Historisch Tijdschrift blij verrast door de hoeveelheid inzendingen van scripties van studenten die meedingen naar de felbegeerde Holland Scriptieprijs. Dit jaar werden maar liefst 21 scripties ingezonden. De kwaliteit van de bachelor- én masterscripties was ook nu weer zeer hoog. Na lang beraad kon de jury uiteindelijk één scriptie als beste beoordelen. Deze scriptie, met de titel ‘Een poort naar de dood en verblijfplaats van ‘ongelukkigen’? Een onderzoek naar de patiënten en sterfte in het Amsterdamse Binnengasthuis in de tweede helft van de negentiende eeuw’, werd geschreven aan de Radboud Universiteit te Nijmegen door Nadeche Diepgrond.

In haar onderzoek richt Diepgrond zich op patiënten in het Amsterdamse Binnengasthuis in de tweede helft van de 19de eeuw. Het onderwerp vult een lacune binnen historisch onderzoek naar ziekenhuizen, alsook met betrekking tot Nederland. Zodoende is de scriptie al een waardevolle toevoeging tot de historiografie. Het is een uitvoerig onderzoek op basis van een grote hoeveelheid bronmateriaal, waarbij met name patiëntenregisters op vakkundige wijze geanalyseerd zijn. De focus ligt op de patiënten en niet op de instituties of bekende medische namen. Er mag de laatste jaren steeds meer onderzoek naar gasthuizen zijn gekomen, maar zo’n uitgebreid onderzoek als dat van Diepgrond is nog niet eerder uitgevoerd in Nederland.

Diepgrond onderbouwt haar methode en bronverantwoording heel sterk, en weet alles duidelijk te contextualiseren en in te kaderen in het historische debat over dit onderwerp. De daarop volgende analytische hoofdstukken zijn helder en goed toegelicht. Ze illustreert haar verhaal met duidelijke tabellen, grafieken en afbeeldingen, en weet dit alles te vertalen naar een voor de ‘leek’ begrijpelijk verhaal. Haar conclusies zijn overtuigend en bijzonder interessant, zo oordeelt de jury. De jury is onder de indruk van deze scriptie met zijn vernieuwde insteek en bronnengebruik. Onderling viel zelfs de betiteling ‘bijna dissertatiewaardig’.

Tot slot leest de scriptie lekker weg, is goed en duidelijk geschreven waarbij voor een logische hoofdstukopbouw gekozen is. De hoofdstukken zijn duidelijk ingedeeld en volgen elkaar goed op. Dit, gecombineerd met de kwaliteit van haar onderzoek, maakt Diepgrond de terechte winnaar van de Holland Scriptieprijs 2021. Zo’n indrukwekkend werk kan niet onopgemerkt blijven en zodoende wil de jury haar dan ook van harte feliciteren !

De jury werd dit jaar gevormd door Koen Marijt (voorzitter), Roosje Peeters en Ad van der Zee.

Binnengasthuis, gezien vanaf de Grimburgwal, Amsterdam, 1859. Collectie Rijksmuseum Amsterdam. Foto: Pieter Oosterhuis (toegeschreven aan).