Visserij in Holland (2021-3)

12.50

Dit themanummer gaat over visserij, maar het betreft geen klassiek verhaal over bebaarde mannen die met bootjes en visnetten de zee op gaan. In plaats daarvan richten de auteurs de blik veeleer landinwaarts, op de sociaal-culture- le context van het vissersbestaan. Aan de hand van uiteenlopende bijdragen over walvisvaart- glazen, visserstruien en gerookte paling, staat in dit nummer het leven rondom de visvangst centraal.

Romy Beck deed de afgelopen jaren onderzoek naar de walvisvaartglazen in de collectie van het Scheepvaartmuseum en andere musea, en doet in dit nummer verslag van haar vondsten. De glazen communiceren via speciale gegraveerde afbeeldingen en tekst een eigen boodschap. Dit maakt ze bruikbaar bij het verkrijgen van nieuwe inzichten in de 18de-eeuwse culturele vieringen en rituelen, en bij het duiden van het belang en de winstgevendheid van de walvisvaart voor eigenaren, investeerders en andere belanghebbenden. Alex Poldervaart ver- telt in haar bijdrage het verhaal van Agnetha van Reewijk en andere 18de-eeuwse redersvrouwen, en hun betrokkenheid bij de visserij en walvis- vaart vanuit Vlaardingen. Poldervaart toont aan dat de Hollandse redersvrouwen een belangrijke rol hadden in de visvangst en -handel in de 18de eeuw. Vervolgens schetst Willem Dekker de geschiedenis van de gerookte paling – in een ver verleden goedkoop volksvoedsel, maar vandaag de dag een dure delicatesse. In het artikel komen de Europese omzwervingen van de paling uitgebreid aan bod, waarbij een belangrijke rol blijkt weggelegd voor onder andere de Amsterdamse gebroeders Knapp die in hun achtertuintje paling rookten.

 

Ook het Holland Bloc staat geheel in het teken van het visserijverleden. In het Beeldessay vertelt Arjan Nobel over zijn voorouders, die zich altijd hebben beziggehouden met de binnenvisserij. Zij zijn begonnen als zalmvissers in Lekkerkerk, om vervolgens (1898) te gaan vissen op het Haringvliet en het Hollands Diep. Aan de hand van deze ene familie komen onder andere ecologische veranderingen, toenemende wet- en regelgeving, technologische ontwikkelingen en familieherinneringen ter sprake. Het Topstuk gaat nu eens niet over een museumstuk, maar over een alledaags (en misschien wel daarom vergeten) stuk maritiem erfgoed: de visserstrui. Stella Ruhe schrijft over de verschillende patronen en hun betekenissen. Frits Loomeijer gaat in zijn Column in op het visserijverleden van IJmui- den, dat anno 2021 nog altijd een belangrijke rol speelt in de geglobaliseerde visserij-industrie. In de Uithoek brengt Henk den Heijer ten slotte een eerbetoon aan de Hollandse vissers die hun laatste rustplaats vonden op een kerkhof op de Shetlandeilanden.

 

Categorie: